Syzyfowe prace - powieść Stefana Żeromskiego, która pierwodrukiem ukazała się w Nowej Reformie w 1897 roku. Żeromski opublikował ją pod pseudonimem Maurycy Zych. W Syzyfowych pracach autor na podstawie własnych doświadczeń z dzieciństwa i lat młodzieńczych przedstawił obraz szkoły w rosyjskim Królestwie Polskim i walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją.Tytuł powieści "Syzyfowe prace" ma się odnosić do bezcelowych wysiłków zaborców rosyjskich mających na celu zrusyfikowanie młodzieży polskiej.Utwór jest powieścią autobiograficzną ale jest także utworem pozbawionym akcji ponieważ składa sie z 18 rozdziałów luźno ze sobą połączonych w związku z tym brakuje dynamiki . W chwili obecnej "Syzyfowe Prace" są lekturą obowiązującą w klasie II gimnazjum.

Marcin Borowicz skończywszy osiem lat, został odwieziony przez rodziców do szkoły państwowej w Owczarach. Rodzina Borowiczów była zubożałą, po powstaniu styczniowym, szlachtą. Nie mogła zatrudnić do domu korepetytora. Nauczyciel Wiechowski miał przygotować chłopca do klasy wstępnej gimnazjum.

Szkoła znajdowała się w zaniedbanym domu. Rodzice Marcina spędzając wieczór u państwa Wiechowskich, uzgodnili szczegóły zapłaty za naukę dla syna. Wiechowskiego chcieli wyrzucić za to, że uczył dzieci w języku polskim, a nie w języku rosyjskim.